PHƯƠNG ƠI,
NHỮNG NGÀY TRỐN HỌC

Đôi môi mạ non nên đôi mắt ướt
Cá vỗ đầy thuyền nên ngực buồm căng.
Cây cỏ đùa vui nên tóc xanh mượt
Ai thương ai hoài riết tình lên men.
*
Biết môi mình còn cay mùi đất đỏ
Đất đỏ đường xưa lồng bóng tre xanh
Đất đỏ đường xưa hai đứa hẹn hò
Anh xin cầm tay cho má mình nóng hổi.
*
Cho hồn mình bay cho hơi mình thở vội
Anh xin bồng mình vào lòng, thương mình mênh mang
Mười ngón tay mình đan vào vai anh nhẹ nhàng
Giọng mình run, run hơn những lần lên bảng.
*
Người con gái nhỏ ơi anh yêu mình vô hạn
Tà áo ai bay, anh ngỡ áo mình bay
Vành nón ai nghiêng, anh ngỡ nón mình nghiêng
Cho nhớ nhung anh riêng vào trong mắt.
*
Mai mốt anh đi, e mình sầu đau dằng dặc
Nhỡ má phai hồng anh biết nói mình sao
Nắng quê Phương trông chừng cũng sang màu
Giấc ngủ không yên mình chong đèn nằm khóc.
*
Con đường đất đỏ chừ thương mình lên về đơn độc
Chắc mình buồn hơn chiều sâu đêm sâu
Mình hết trông lên nhìn xuống chuyến xe đò
Chở anh về chơi trong những ngày trốn học.
*
Mình thương anh thôi mình đừng khóc
Chúa sẽ rầy anh, mình chắc không vui
Con đường đất đỏ mình lên về đơn độc
Và xa kia… lủi thủi mỗi mình anh…

KHOAI LANG VỎ ĐỎ LÒNG VÀNG

Kính thưa chị cơm bữa no bữa đói
Nhà lêu bêu thuê tháng được tháng không
Xuôi với ngược cũng làm thân tôi mọi
Ngược rồi xuôi vẫn lấy cát lấp sông.
*
Tuổi thì nhỏ sao lòng nghe đà mỏi
Mắt còn trong sao dạ đã bơ phờ
Chúa thì cao em làm sao mà vói
Khổ còn qua, qua mãi ai ngờ.
*
Kính thưa chị đôi lần em chợt hỏi
Đời có cái chi vui quá là vui
Vui đến khóc dù mình chưa kịp khóc
Thêm chút vui lại một chút ngậm ngùi.
*
Uổng chi lạ mười mấy năm ăn học
Trả cho thầy hết trọi những văn chương
Đời bày vẽ toàn gì gì lạ quá
E chết đi Chúa ngại mỗi thiên đường.
*
Kính thưa chị như loài chim bạc phước
Một sớm mai chị gọi chim ơi chim
Như loài hoa tưởng ngủ hoài bên suối
Trong rừng kia được hoàng tử đưa về.
*
Chị bùi ngùi bảo sao em gầy quá
Ốm tong teo như sậy ở sau nhà
Em muốn khóc những lần nghe chị trách
Ngại con trai ai đi khóc dị ghê!
*
Kính thưa chị nay đầu đường mai xó chợ
Ít bài thơ dăm cuốn sách theo mình
Còn nghĩa gì đâu một đời lận đận
Còn nghĩa gì đâu mà nhục hay vinh.

Con nhà ruộng hỏi chi tiền với bạc
Cá đặt rò củi chị vớt ngoài mương
Cơm lại ngon em cứ ăn sạch bát
Vét hết nồi sao còn thấy đói meo.
*
Kính thưa chị, nhà có bé Lan bé Phụng
Có dì Chuyền vui líu xíu như chim
Mỗi sáng dậy em lại mừng trong bụng
Em mừng em được sống nốt một ngày.
*
Thôi chịu dại như một loài tầm gửi
Xin ở đây ăn bưởi trổ sau vườn
Ngủ trên cây xước mía lùi trong bếp
Buồn cưỡi trâu mà tìm được quê hương.

A, cưỡi trâu mà tìm được quê hương!

PHƯƠNG TẤN

(Biên Hòa)

Chân lướt thướt giẫm lên buồng trăng rụng
Bóng và ta ẩm ướt cả thời gian
Ta với bóng lênh đênh và tình cũng…
Dạt bên đời chỉ có bóng và ta.

Lòng sột soạt nơi đầu cây ngọn cỏ
Trăm bơ vơ chụm lại ở chân mày
Một bát sầu đọng lại ở chân mây
A con nhạn lẻ bầy kêu thắt ruột!

Nghe rờn rợn yêu ma trong kẽ núi
Trên rừng kia phơ phất một trời đông
Có con quạ rỉa lông nơi bóng núi
Bảo mùa xuân đâu phải mùa đông.

Ta quậy quạ với đất trời buồn lạ
Mây ngu ngơ và gió cũng ngỡ ngàng
Chim ngược bước rơi tiếng kêu lạnh quá
Kiếm hộ chim sợi nắng ở đông sang!

E ta ngã giữa xó đời chật chội
Trong sớm mai bên cỏ lá đìu hiu
Mắt không vuốt để nhìn ra trăm cõi
Chốn ta bà sao quá đỗi hoang liêu.

Phương Tấn.

Trăng khẽ đậu lao xao đầu mép lúa
Thu trổ vàng xao xuyến một trời quê
Bìm bịp kêu:
– gánh lúa dắt trâu về
Cây trở gió và đất trời trở giấc.
Lòng xin trải lót đôi bàn chân mật
Tiếng Phương cười rót ngọt cả thơ ngây
Ôi chao thương,
thương lạ ở nơi nầy
Guốc ai khuất mà hồn ai còn gõ.
Ô hay trăng,
ta hái trăng đầy giỏ
Mai mốt cho mình làm đèn thắp đêm đêm
Nhưng dại thức khuya mình sẽ xấu cho xem
Con gái xấu ai cũng chê dễ ghét.
Ngại người xấu e có người sẽ méc
Với Chúa là mình đà bỏ bê nhau
Chúa sẽ rầy la,
mình chắc không vui
Mây biếng chơi và trời e nhạt nắng.
A trăng mỏi ngã lưng trên dàn sắn
Khuya đà cao trà đà nguội trong bình
Ta thì say,
ôi say quá là say
Đòng đòng trổ thơm như mùi con gái.
Ôi ta say,
say,
say quá là say
Phương là tiên hay ngọc lạc trong mây
Ta vỗ chén nhắp cho say túy lúy.
Ta vỗ chén nhắp cho say túy lúy.

(Đà Nẵng 1963)

Chiều xuống sâu buông tiếng thở dài
Đêm Sài Gòn chạm bóng thu phai
Có cô gái nọ ngồi hong tóc
Ngỡ gió lùa mây xỏa xuống vai.

Sóng cuộn đời sông, sông bạc phếch
Giang hồ xếp vó tự bao năm
Nhớ em mình nhớ thời yêu mệt
Ngóng mãi bên đường bóng biệt tăm.

Ai lỡ đưa người qua bến sông
Hình như bến lạc sóng mênh mông
Sóng xô thuyền mắc bờ nước lạ
Mình, kẻ lạc loài giữa gió đông.

Và như pho tượng bên triền núi
Chờ đến thiên thu một bóng người
Chờ đến xuân già sông rã nhánh
Ô hay, mình cứ tuổi hai mươi.

PHƯƠNG TẤN

(Sài Gòn 2017)

 SÔNG SAO CỨ KHÓC MỖI MÌNH HỠI SÔNG?

 Đất không lí lắc lí la
Trời không ríu rít ríu ra tỏ tình
Núi sao cứ đứng lặng thinh
Sông sao cứ khóc mỗi mình hỡi sông?

 NHẠN KÊU THẢNG THỐT ĐÂU CÒN CỐ HƯƠNG

 Uổng công mẹ bón biển Đông
Phàm phu quậy sóng quặn lòng nước non
Buồn nghe bìm bịp nỉ non
Nhạn kêu thảng thốt đâu còn cố hương?

 SÁO KÊU: “MẤT, MẤT, THÔI RỒI NƯỚC ƠI!”

 Cú ca chi khúc thê lương
Héo queo chiếc bóng dặm trường một tôi
Ngóng quê tự chốn xa xôi
Sáo kêu: “Mất, mất, thôi rồi nước ơi!”

MÌNH TRẦN. BỎ NGỰA. NÉM KHIÊN. CHUI RỪNG.

 Nhớ xưa giặc hí vang trời
Ồ khi nước xuống xác phơi đầy thuyền
Đao loan giặc rụng, tương truyền
Mình trần. Bỏ ngựa. Ném khiên. Chui rừng.

Phương Tấn

Ngậm cõi đời trong miệng
ta ngẫm chi cũng buồn
thốt một lời cũng mõi
chớ vui chớ bảo vui.

Đêm mỗi mình bó gối
ngồi cú xụ Phật ơi
đêm mỗi mình bó gối
lắc chuỗi cười trong tay
lắc cho sùi bọt mép
chớ điên chớ bảo điên
ta là người là ta
người là ta là người.

Lăn cho đều trái tim
lắc cho đều cái chết
lăn cho đều trái tim
qua mỗi phần cái chết
lắc cho đều cái chết
qua mỗi phần trái tim.

Này một con chim sẻ
chim chíp trong mắt em
này một đôi chim sẻ
thíp trong lòng ngực anh.

Ta dựa lưng vào ngực
tim lăn qua kẽ chân
lăn qua lăn qua đất
vòng đất vòng đất nữa.

Này một con con chim sẻ
thíp trong lòng mắt em
này một đôi chim sẻ
chết trong lòng ngực anh.

Trên mỗi sợi lông mày
ta treo chùm trí tưởng
lụa là như bầy con
ta sinh từ cổ họng
(chớ thở chớ nói năng
thiên tài sẽ lăn đi
ẩn trong cùng bọng đái
thiên tài sẽ lăn đi
thở trong cùng bọng đái).

Còn chút mủ vàng óng
ta ngậm lấy làm vui
giữa chiếc quan tài trống
ta đùa lấy một mình
giữa chiếc quan tài trống
buồn như đầu óc ta
vắt vẻo trong trái tim
buồn như trái tim ta
vắt vẻo trong bọng đái
cất tiếng hót véo von
giữa đường răng nghiến mủ.

Này một con chim sẻ
chết trong lòng mắt em
này một đôi chim sẻ
chết trong lòng ngực anh.

Phương Tấn

Thuyền chờn vờn xa bến
như ai chia tay ai
bóng trăng khuya hiu hắt
buồn như trăng nhớ ai.

Hai hàng cây ve vẫy
ai giã từ ai đây
con phố rêu đứng đấy
buồn như phố đợi ai.

Tôi cứ như cỏ khô
em cứ như ngọn lửa
cháy theo dòng gió ngược
thổi từ thuở yêu em.

Em là con chim trời
vút bay vào cõi phúc
tôi con chim côi cút
bay ngẩn ngơ bên đời.

PHƯƠNG TẤN

Ơi mắt hiền đen mắt buồn dưới phố
Không mắt nào buồn,
buồn hơn mắt Phương
Phố thả lầu cao phố trắng dị thường
Gió hót véo von cười nghiêng ngửa áo.

Gót lẫn trong sương sầu bay ảo não
Trời cũng trầm trầm thơm ngát da Phương
Cánh trắng choai choai phơ phất trong trời
Ơi Phương ơi Phương anh về nhóm lửa.

Xin dấy cho cao hồn reo từng bữa
Để lấy thơ hồng thắp sáng thân Phương
Sương sẽ vàng phai chảy xuống êm đềm
Mắt sẽ hiền vui nằm ve vuốt nắng.

Thơ thắp cho cao soi tay lụa trắng
Phương đứng bên trời chải tóc trong mai
Nắng thả lầu cao nhỏ xuống hai vai
Chim cũng chuyền vui reo đầy vạt áo.

Anh vuốt thân Phương ăn từng hạt bão
Anh ăn sầu em cho hết cô đơn
Yêu Phương của anh bằng nước mắt này
Chăn con chiên anh chăn từng sợi tóc.

Những lúc Phương biếng ăn
biếng ngủ
biếng chơi
hay Phương hờn khóc
Anh đấm ngực mình đổ tội cho anh
E Phương gầy thêm mắt có còn xanh
Mắt có còn xanh nằm ve vuốt nắng.

Ơi Huế buổi mai buổi chiều nhớ chi nhớ lạ
Ngại quê mình trời trở lấy ai hôn
Ai bồng Phương anh ngại má phai hồng
Ai khẽ đậu cho mây trời xuống nhạc.

Ớt chi không cay muối chi không mặn
Má lúm đồng tiền bảo chi không thương
Mùa thu quê mình thường mưa không Phương
Sao lệ anh rơi dù chưa kịp khóc.

Sao mây bay bay cho anh tưởng tóc
Sao trời xanh xanh cho nhớ dáng Phương
A người ngày xưa bảo có thiên đường
Anh e thiên đường nằm trong mắt ngọc
Ngọc những buồn buồn vì Phương hay khóc
Công chúa khóc nhè là Phương của anh !

Phương nghe đó trời thu lên lành lạnh
Lòng cũng vàng theo lá ở trong cây
Vui cũng bay theo gió ở trong ngày
Một chút lệ thêm chút buồn vừa chín.

Nhớ chi lạ biết môi còn mũm mĩm
Cắn ô mai răng là lúa ở trên trời
Tay cầm lược là lụa ở trên mây
Mắt là ngọc ở trong thu vừa trổ.

Buồn chi lạ buồn không ai buồn hộ
Hồn vi vu bay khuất ở trong trăng
Ngậm chút gió chừng có hơi Phương thở
Phương là sương hay sóng vỗ trong anh…

PHƯƠNG TẤN (Huế 1964)

Tay ốm quá làm sao con che hết
Biển xô nhanh trên cùng suốt dân mình
Con rẽ bóng sống chung cùng rệp muỗi
Nỗi thật đen xòe đôi cánh đao binh.

Ơi giải phóng
phóng bùa vong bản
Tiêu máu nhân dân
đỏ phố đỏ cờ
Chân vô thức bủa quanh đầu cách mạng
Con gõ hồn thân bỗng úa mênh mang.

Trong hiu hắt dòng chim rừng quẫy cánh
Dắt dìu nhau trôi dạt bến bờ xa
Lửa cuồn cuộn chìm sâu vào sử sách
Cội chia nguồn và bóng cũng chia ta.

Con bấu mặt con tưởng mình xa lạ
Buồn đong đưa
buồn đọng xuống hoang mang
Nỗi chết đó đột nhiên thành ân huệ
Quê hương kia ôi màu máu kinh hoàng.

Con dại
con ngu
cam mình bất hạnh
Xin quay về chong đôi mắt xanh xao
Đứng ngó tổ tiên
ngó cùng dân tộc
Ngó xuống hồn thân bỗng úa mênh mang…

PHƯƠNG TẤN
(1964)

Con lột mũ cởi giày và tháo mép
Những chua ngoa xin mắc lại cho đời
Nay trở ngựa rầu rầu qua lưng mẹ
Thân cũng tàn con gõ lấy mà chơi.

Xin đừng hỏi e một lời cũng mỏi
Tương tàn kia bòn mót hết xương da
Con ngồi gỡ trăng phơi trong mắt lạnh
Lấy nắng chiều hong một chút sầu khuya.

Cho được thở hơi bay trong kẽ lá
Chút lòng vui đậu xuống mép sương chiều
Chút gió nổi lay hồn trong bãi đá
Hồn nghêu ngao cùng bầy lệ chắt chiu.

Cho được nói lời bay trong kẽ nón
Lời reo vui lách tách vỗ quanh vành
Chân bập bỗng xin quỳ trong mắt mẹ
Thân đã vàng hay nắng đã vàng hanh.

Con sẽ thở hơi con trong vú mẹ
Tí bi ai khẽ động mé chân đời
Chim lẻ bạn chơi mỗi mình quạnh quẽ
Chạm tiếng kêu ngại Chúa cũng chơi vơi.

Thôi đà mỏi con vui lòng trở ngựa
Tương tàn kia bòn mót hết xương da
Chiến tranh kia vẫn nằm ve vuốt lửa
Vuốt lưng người đất xé vuốt lưng cha.

Thôi đà mỏi con vui lòng trở ngựa
Thân tong teo dắt dạ chắt chiu về
Thêm chút gạo chút lửa cười trong bếp
Chút bao dung lóp bóp vỗ trong con.

Mẹ so đũa gắp lòng reo trong mắt
Gắp một đời rót xuống chén cơm con…

PHƯƠNG TẤN

(1965)