Bé thơ ơi cuộc đời em viên sỏi
Khóc một lần nước mắt chảy thiên thu

– Viên kẹo tròn này để dành cho Mẹ
Viên kẹo vuông này để lại cho Ba
Viên kẹo nhỏ này để qua cho chị
Viên kẹo lớn này để lại cho em
Còn viên kẹo thật to này… là phần Bé đấy

Bên bờ biển Palawan
Có một em bé gái
Tuổi mới chừng lên sáu lên năm
Đang ngồi đếm từng viên sỏi nhỏ
Và nói chuyện một mình
Như nói với xa xăm

– Em đến từ Việt Nam
Câu trả lời thường xuyên và duy nhất
Hai tiếng rất đơn sơ mà nhiều người quên mất
Chỉ hai tiếng này thôi
Em nhớ kỹ trong lòng

Em chỉ ra ngoài Đông Hải mênh mông
Cho tất cả những câu hỏi khác

Mẹ em đâu?
– Ngủ ngoài biển cả

Em của em đâu?
– Sóng cuốn đi rồi

Chị của em đâu?
– Nghe chị thét trên mui

Ba em đâu?
Em lắc đầu không nói
– Bé thức dậy thì chẳng còn ai nữa

Chiếc ghe nhỏ vớt vào đây mấy bữa
Trên ghe sót lại chỉ dăm người
Lạ lùng thay một em bé mồ côi
Đã sống sót sau sáu tuần trên biển

Họ kể lại em từ đâu không biết
Cha mẹ em đã chết đói trên tàu
Chị của em hải tặc bắt đi đâu
Sóng cuốn mất người em trai một tuổi

Kẻ sống sót trong sáu tuần trôi nổi
Đã cắt thịt mình lấy máu thắm môi em
Ôi những giọt máu Việt Nam
Linh diệu vô cùng
Nuôi sống em
Một người con gái Việt

Mai em lớn dù phương nào cách biệt
Nhớ đừng bao giờ đổi máu Việt Nam
Máu thương yêu đã chảy bốn ngàn năm
Và sẽ chảy cho muôn đời còn lại

– Viên kẹo tròn này để dành cho Mẹ
Viên kẹo vuông này để lại cho Ba
Viên kẹo nhỏ này để qua cho chị
Viên kẹo lớn này để lại cho em
Còn viên kẹo thật to này… là phần Bé đấy

Suốt tuần nay em vẫn ngồi
Một mình lẩm bẩm
Ngơ ngác nhìn ra phía biển xa xôi
Như thuở chờ Mẹ đi chợ về
– Thật trễ làm sao
Em tiếp tục thì thầm
Những câu nói vẩn vơ
Mẹ ngày xưa vẫn thường hay trách móc
Em cúi đầu nhưng không ai vuốt tóc
Biển ngậm ngùi mang thương nhớ ra đi
Mai này ai hỏi Bé yêu chi
Em sẽ nói là em yêu biển

Nơi cha chết không trống kèn đưa tiễn
Nơi tiếng chị rên
Nghe buốt cả thịt da
Nơi Mẹ chẳng về dù đêm tối đi qua
Nơi em trai ở lại
Với muôn trùng sóng vỗ

Bé thơ ơi cuộc đời em viên sỏi
Khóc một lần nước mắt chảy thiên thu.

TRẦN TRUNG ĐẠO

Trong cuộc chiến xâm lược của Nga vào Ukraine có một bài thơ được cho là của một chiến binh Ukraine với tựa đề “ I ‘m soldier born to die “ được nhiều ngươi phỏng dịch sang tiếng Việt. Tôi có đọc nhiều bài dịch nhưng không thấy ghi tên tác giả và nếu có thì tên và nguồn không giống nhau . Do đó tôi đâm ra tò mò nên leo lên google tìm nguồn gốc nguyên tác của bài thơ

Sau khi tìm nhiều nguồn tôi thấy nguồn từ WikipediA là khả tín nhất . Theo Wiki thì tác giả bài thơ là Tim O’Brien viết trong cuốn tự truyện về chiến tranh Việt Nam được nhà xuất bản Delacorte Press xuất bản năm 1973 tại Hoa Kỳ . Như vậy đây là bài thơ xuất xứ tử thời chiến tranh VN chứ không phải trong chiến tranh Ukraine . Tuy nhiên trong cuộc chiến tranh nào cũng vậy những người lính cầm súng để bảo vệ tự do đều không màng sống chết . Súng đạn muôn đời vô tri không có mắt nên khi người lính xung trận có thể ngã xuống bất cứ lúc nào . Vì thế trước lúc lên đường đối đầu với địch thì những lời người lính gửi gắm lại xem như lời trăn trối bởi vì khi tự nguyện dấn thân vào đời lính thì được xem như chấp nhận hy sinh để cho tổ quốc được tồn sinh . Thời khắc và không gian khác nhau nhưng ý nghĩa cầm súng của người lính Ukraine và người lính Việt Nam Cộng Hoà giống nhau đó là họ bảo vệ lãnh thổ khi bị nước khác xâm lăng

Năm 1969 Tim O’Brien được đưa đến chiến trường Việt Nam đã chứng kiến nhiều đồng đội anh dũng hy sinh và cái chết của người lính nhẹ tựa lông hồng . Xúc cảm về những thiên bi hùng ca đó ông sáng tác bài thơ này và tôi đã cố gắng chuyển thể sang tiếng Việt theo thể thơ 8 chữ ở phía dưới

I’ M A SOLDIER BORN TO DIE

if I die in a war zone,
box me up and ship me home.
Put my medals on my chest,
Tell my mom i did my best.
Tell my father not to bow,
he won’t get tension from me now.
Tell my brother to study perfectly,
keys of my bike will be his permanently.
Tell my sis not to be upset,
Her bro will not rise after this sunset,
Tell my love not to Cry…
‘Because I am a soldier born to die….!

Tim O’Brien

* Dưới đây là bản dịch của Quan Dương

TÔI LÀ LÍNH SINH RA LÀ ĐỂ CHẾT

Nếu tôi chết mai này nơi chiến địa
Xác của tôi xin gói gởi về nhà
Đặt lên ngực tấm huy chương tôi có
Nói với mẹ rằng con đã đi xa
Nói với cha không còn lo lắng nữa
Từ bây giờ đầu hết cúi vì con
Nói với em hãy chăm lo học giỏi
Chiếc xe này chìa khoá giao lại em
Nói với chị hoàng hôn nay đã tắt
Tôi sẽ không thức dậy lúc chiều buông
Nói với người yêu xin em đừng khóc
Lính sinh ra là chết ở sa trường

Quan Dương

* Dịch từ bài thơ I’AM A SOLDIER BORN TO DIE của TIM O’BRIEN