Áo vàng Đông phương
Giao thừa qua ngõ
Tóc dài Đông phương
Tết hồng môi đỏ

Dây hoa bé xíu
Buông trước sân nhà
Đầu năm tôi quét
Chổi vương đầy hoa

Đông phương mắt đen
Đông phương guốc nhỏ
Đông phương ngón tay
Chưa từng sơn đỏ

Và ai lấp ló
Sau cội hoàng mai
Tóc ai vương gió
Xanh cọng cỏ dài

Áo vàng Đông phương
Hồn tôi sêu tết
Lá me cốm xanh
Mùa xuân chưa hết

Mùa xuân chưa hết
Nên tôi ngồi chờ
Đông phương dáng ngọc
Suốt mùa ngây thơ .

Đỗ Trung Quân

… bài thơ tôi viết từ chiến trường này, sau 30 năm nó được khắc lên tường của nhà tưởng niệm TNXP Bến Cầu – Tây Ninh… chỉ vài năm sau đó, khi tác giả của nó đặt chân xuống mặt đường phản đối bọn xâm lược trung quốc cùng thanh niên Sài Gòn, bài thơ bị đục bỏ….
(ĐỖ TRUNG QUÂN)

Ở trong rừng đâu có gương soi
Làm sao em thấy được vết bầm trên má
Chuyến tải thương về mấy lần trượt ngã
Vì mùa mưa nào chưa dứt ở đây.

Anh bộ đội thương binh vừa tỉnh lại sáng nay
Đã hỏi thăm em người cáng thương hôm trước
“Cô ấy ngã mấy lần tôi đếm được
Mà sao không khóc mới lạ lùng!”

Chắc anh hiểu rồi em ở tấm lòng
Nước mắt chỉ dành cho người ngã xuống
Nên dù té đau, gai rừng đâm chân buốt
Đâu để vết thương anh rỉ máu hai lần

Em là người thanh niên xung phong
Không có súng, chỉ có đôi vai cáng thương, tải đạn
Giữa tầm đạn thù, tấm lòng dũng cảm
Em vượt đường dài tiếp thêm lửa tiến công

Tôi thấy rồi em ơi giữa cuộc hành quân
Niềm kiêu hãnh trong mắt em kỳ lạ
Trong chiếc áo bạc màu đôi miếng vá
Cô gái Việt Nam đẹp đến lạ thường

Ôi! Những bông hoa nở giữa chiến trường

Đỗ Trung Quân

vườn đã hoang rồi hoa trắng ạ
anh đã quên như chưa nhớ bao giờ
hai đứa trẻ ngày xưa đã chết
còn lại một người râu tóc lơ phơ

đừng giữ mãi chùm hoa trắng ấy
trắng giờ đây lên màu tóc ta rồi
hoa đã chết sao hồn còn khắc khoải
vẫn nhờ một người không đáng nhớ, em ơi

anh ra đi một lần, biền biệt…
vô tâm hơn một kẻ vô tình
hoa trắng ạ ngờ đâu em hoá ngọc
bao nhiêu năm tự le lói một mình

Đỗ Trung Quân

1998

Ngồi cùng trang giấy nhỏ
Tôi đi học mỗi ngày

Tôi học cây xương rồng
Trời xanh cùng nắng, bão
Tôi học trong nụ hồng
Màu hoa chừng rỏ máu

Tôi học lời ngọn gió
Chẳng bao giờ vu vơ
Tôi học lời của biển
Đừng hạn hẹp bến bờ

Tôi học lời con trẻ
Về thế giới sạch trong
Tôi học lời già cả
Về cuộc sống vô cùng

Tôi học lời chim chóc
Đang nói về bình minh
Và trong bia mộ đá
Lời răn dạy đời mình…

ĐỖ TRUNG QUÂN

có một chiều như thế trong đời
trên vai tôi nàng khóc
có một chiều mưa của khắp thế gian
lặng trong một giọt nước mắt

có một chiều như thế trong đời
muối của mọi đại dương
trên lưỡi tôi
khô đắng

có một chiều như thế
mọi màu tím của hoàng hôn
tím như không thể tím hơn được nữa
run rẩy
chùm hoa nhỏ
tay nàng

có một ngày cộng tất cả ly tan
thành lặng im thảng thốt
có một chiều trong ngăn sách cũ
tình cờ
còn nguyên vẹn một điều gì
đã mất

Đỗ Trung Quân

đấy là một ngày nào đó của một năm nào đó
người đàn ông trờ thành kẻ không nhà
tự nguyện
dù hắn có cửa nhà

hắn là thi sĩ ngốc nghếch
quen nói
trăng là trăng
mây là mây
gió là gió
không thể là gì khác

hắn không biết đánh bạc
ngôi nhà tự bao giờ trở thành nơi cờ bạc bịp
thế là hắn vui vẻ ra đi
đấy là một ngày nào đó của một năm nào đó
thế kỷ gần hết
còn hắn gần chết
hắn vẫn thản nhiên nói : ai mà không đi đời
nhưng cờ bạc bịp thì ta xin thôi
đã quá đủ trong ngôi nhà này

lửa
mồ hôi
máu
chia lìa
đói khổ
chòi lá dựng xong thì bão tố
lửa âm ỉ trong xương dưới những mộ phần
biển rã mục đêm xuống tàu định mệnh
sum họp nơi này
nơi kia ly tan

ngôi nhà ấy như phạm lời bùa chú
nên mồ hôi sôi vầng trán cha già
nên trẻ thơ ra đời trong lửa đạn
lưng mẹ như vòm trời úp trọn phong ba

ngôi nhà ấy như khoảnh vườn hoang dại
cây đau thương không hạt cũng đâm chồi
hạt nghi kỵ không gieo mà đậu quả
những dấu chân trôi góc bể chân trời

đấy là ngày nào đó của một năm nào đó
người đàn ông làm một kẻ không nhà
lầm lũi gập mình trên sỏi đá
bới tìm trong định mệnh
một chồi hoa

ĐỖ TRUNG QUÂN

Vậy là chúng ta phân đôi chiến tuyến
Tao thấy gáy mày đang ló đôi sam
Tao học sử để học người yêu nước
Để nhớ đời Trần Ích Tắc – Việt gian

Để nhớ đời ngạo nghễ Nguyễn Phi Khanh
Chân cùm xích ngẩng đầu qua quan ải
Và cúi đầu trước nợ nước- thù nhà
Ngày Đại cáo bình ngô – Nguyễn Trãi

Vậy nhé! chúng ta chia đôi chiến tuyến
Đứa nào Chiêu Thống đứng sang bên
Gặp trên mặt đường không chào nữa nhé
Mày cứ tự nhiên gầm gừ
Tao nắm đấm
Cứ
Vung lên…

ĐỖ TRUNG QUÂN

Một hôm thấy nắng vàng ngoài hiên
Nắng như là năm cũ
Một hôm thấy nắng vàng vừa lên
Vui buồn không biết nữa
Chỉ là nắng vàng thôi mà
Chỉ là em đùa thôi mà
Mà nắng vàng ơi, sao đùa tình tôi
sao đùa một hơi
sao đùa tí thôi
mà mười năm chẵn
Tôi như trái thông hiu quạnh
Lăn bất tỉnh phía chân đồi

Một hôm thấy nắng vàng quen quá
Quen như là ngày xưa
Sao em đùa dai thế?
Để hồn tôi cửa mục gió lùa
Một hôm thấy nắng vàng đâu đó
Một hôm thấy nắng trải dọc ven đường
Ồ, chỉ là dã quỳ một ngày thu hết nắng
Lộng lẫy niềm nhớ thương

Một hôm thấy mình chán quá
Đứng vô duyên bên đường.

Đỗ Trung Quân

1.
Một ngàn chín trăm bảy mươi lăm
Các anh từ Bắc vào Nam
Cuộc trường chinh 30 năm dằng dặc
Các anh đến
Và nhìn Sài Gòn như thủ đô của rác
Của xì ke, gái điếm, cao bồi
Của tình dục,ăn chơi
“Hiện sinh – buồn nôn – phi lý!!!”
Các anh bảo con trai Sài Gòn không lưu manh cũng lính ngụy
Con gái Sài Gòn không tiểu thư khuê các, cũng đĩ điếm giang hồ

Các anh bảo Sai Gòn là trang sách “hư vô”
Văn hóa lai căng không cội nguồn dân tộc
Ngòi bút các anh thay súng
Bắn điên cuồng vào tủ lạnh, ti vi
Vào những đồ tiêu dùng mang nhãn Hoa Kỳ
Các anh hằn học với mọi tiện nghi tư bản
Các anh bảo tuổi trẻ Sài Gòn là “thú hoang” nổi loạn
Là thiêu thân ủy mị, yếu hèn
Các anh hùa nhau lập tòa án bằng văn chương
Mang tuổi trẻ Sài Gòn ra trước vành móng ngựa!!!

2.
Tội nghiệp Sài Gòn quá thể
Tội nghiệp chiếc cầu Công Lý
Có anh thợ điện ra đi không về
Tội nghiệp những “bà mẹ Bàn Cờ” của những ngày chống Mỹ
Lửa khói vỉa hè nám cả những hàng me
Tội nghiệp những người Sài Gòn đi xa
Đi từ tuổi hai mươi
Nhận hoang đảo tù đày để nói về lòng ái quốc
Có ai hỏi những hàng dương xanh
Xem đã bao nhiêu người Sài Gòn hóa thân vào sóng nước
Tội nghiệp những đêm Sài Gòn đốt đuốc
Những “người cha bến tàu” xuống đường với bao tử trống không
Tội nghiệp những ông cha rời khỏi nhà dòng
Áo chùng đen đẫm máu
Tội nghiệp những chiến trường văn chương, thi ca, sách báo
Những vị giáo sư trên bục giảng đường
Ưu tư nhìn học trò mình nhiễm độc
Sài Gòn của tôi – của chúng ta.
Có tiếng cười
Và tiếng khóc.

3.
Bảy năm qua đi với nhiều buồn vui đau xót
Một góc phù hoa ngày cũ qua rồi
Những con điếm xưa có kẻ đã trở lại làm người
giã từ ghế đá công viên để sống đời lương thiện
Những gã du đãng giang hồ
cũng khoác áo thanh niên xung phong lên rừng xuống biển
Tìm lại hồn nhiên cho cuộc sống của mình
Cuộc đổi thay nào cũng nhiều mất mát, hi sinh…

4.
Và khi ấy
Thì chính “các anh”
Những người nhân danh Hà Nội
Các anh đang ngồi giữa Sài Gòn bắt đầu chửi bới
Chửi đã đời
Chửi hả hê
Chửi vào tên những làng quê ghi trong lí lịch của chính mình
Các anh những người nhân danh Hà Nội sợ đến tái xanh
Khi có ai nói bây giờ về lại Bắc!!!
Tội nghiệp những bà mẹ già miền Bắc
Những bà mẹ mấy mươi năm còng lưng trên đê chống lụt
Những bà mẹ làm ra hạt lúa
Những năm thất mùa phải chống gậy ăn xin
Những bà mẹ tự nhận phần mình tối tăm
Để những đứa con lớn lên có cái nhìn và trái tim trong sạch
Bây giờ
Những đứa con đang tự nhận mình “trong sạch”
Đang nói về quê mẹ của mình như kẻ ngoại nhân
Các anh
Đang ngồi giữa Sài Gòn nhịp chân
Đã bờm xờm râu tóc, cũng quần jean xắn gấu
Cũng phanh ngực áo, cũng xỏ dép sa bô
Các anh cũng chạy bấn người đi lùng kiếm tủ lạnh ti vi, casette, radio…
Bia ôm và gái
Các anh ngông nghênh tuyên ngôn ”khôn và dại”
Các anh bắt đầu triết lý “sống ở đời”
Các anh cũng chạy đứt hơi
Rượt bắt và trùm kín đầu những rác rưởi Sài Gòn thời quá khứ
Sài Gòn 1982 lẽ nào…
Lại bắt đầu ghẻ lở?

5.
Tội nghiệp em
Tội nghiệp anh
Tội nghiệp chúng ta những người thành phố
Những ai ngổn ngang quá khứ của mình
Những ai đang cố tẩy rửa “lí lịch đen”
Để tìm chỗ định cư tâm hồn bằng mồ hôi chân thật

6.
Xin ngả nón chào các ngài
“Quan toà trong sạch”
Xin các ngài cứ bình thản ăn chơi
Bình thản đổi thay lốt cũ
Hãy để yên cho hàng me Sài Gòn
Hồn nhiên xanh muôn thưở
Để yên cho xương rồng, gai góc
Chân thật nở hoa.
Này đây!
Xin đổi chỗ không kì kèo cho các ngài cái quá khứ ngày xưa
Nơi một góc (chỉ một góc thôi)
Sài Gòn bầy hầy, ghẻ lở
Bây giờ…
Tin chắc rằng trong các ngài đã vô số kẻ tin vào ”thượng đế”
Khi sống hả hê giữa một thiên đường
Ai bây giờ
Sẽ
Tạ lỗi
Với Trường Sơn?

ĐỖ TRUNG QUÂN

“Thầy còn nhớ con không…?”
Tôi giật mình nhận ra
người đàn ông áo quần nhếch nhác
Người đàn ông gầy gò
ngồi sau tủ thuốc ven đường.
“Thầy còn nhớ con không…?”
Câu lặp lại rụt rè rơi vào im lặng.
Hoa phượng tháng năm rơi đầy vỉa hè
Rụng xuống trên vai người thầy học cũ.
“Không… xin lỗi… ông lầm… tôi chưa từng dạy học
Xin thối lại ông tiền thuốc… cám ơn…”
Cuộc sống cho ta nhiều quên, nhớ, vui, buồn
Thầy học cũ mười năm không lầm được
Thầy học cũ ngồi kia giấu mình sau tủ thuốc
Giấu mình trong hoa phượng rụng buồn tênh.
Còn biết nói gì hơn
Đứa học trò tôn sư
Người thầy cũ lại chối từ kỷ niệm
Chối từ những bài giảng dạy con người đứng thẳng
Biết yêu anh em – đất nước – xóm giềng
Đứa học trò vào đời với trăm nghìn giông bão
Bài học ngày xưa vẫn nhớ mãi không quên.
Và hôm nay…
Bên hè phố im lìm
Vành nón sụp che mắt nhìn mỏi mệt
Câu phủ nhận phải vì manh áo rách
Trước đứa học trò quần áo bảnh bao?
Tôi ngẩn ngơ đi giữa phố xá ồn ào
Những đứa trẻ tan trường đuổi nhau trên phố
Mười năm nữa đứa nào trong số đó
Sẽ gặp thầy mình như tôi gặp hôm nay?

ĐỖ TRUNG QUÂN