Tháng hai năm 1975

Tết đã qua một tháng rồi. Tình hình chiến sự lúc này rất căng thẳng. Quân miền Bắc đang tấn công Buôn Mê Thuột. Đến đầu tháng 3 dương lịch, từng đoàn người dân thường, quân đội lẫn lộn đổ xô chạy. Thị trấn này quá tải, ngột ngat trong lo âu sợ hãi. Nhìn những khuôn mặt người di tản bơ phờ, sợ hãi khiến người dân nơi đây hoảng loạn, lo lắng. Nhiều gia đình tìm đường vào Sài Gòn khi nghe tin Buôn Mê Thuột đã mất.
Hải Đường  không còn nhớ gì xảy ra lúc này. Cũng không còn đầu óc nghĩ về anh nữa. Mọi chuyện rối tung lên không riêng gì gia đình cô. Đâu đâu cũng nghe bàn chuyện di tản. Một hôm, đến trường nghe tin thầy Hiệu Trưởng đã cho nghỉ học. Thầy cô và học sinh giải tán trở về gia đình. Đó là những ngày cuối cùng thời áo trắng của Hải Đường. Mãi mãi không bao giờ còn được cắp sách đến trường nữa. Thật ra cô cũng không bận tâm lắm đến chuyện nghỉ học. Chiến tranh khốc liệt đã chiếm hết tâm trí rồi.
Hải Đường mãi mãi vĩnh biệt thời áo trắng một cách lạnh lùng như vậy.

Là sĩ quan quân đội nên Ba cô có phần lo sợ. Nét hoang mang lộ rõ trên khuôn mặt và giọng nói của Ba. Mẹ bàn với Ba nên bỏ nhà thoát theo đoàn người di tản để tìm đường vào Sài gòn. Lúc này đường bộ đã bị tắt nghẽn không dễ gì đi được. Vậy là cả nhà gom hết những vật dụng cần thiết để chuẩn bị ra đi. Phần cô chỉ có những kỷ vật là được gói ghém kỹ nhất.
Trong lúc hỗn loạn căng thẳng thì Hải Đường nhận được lá thư tay nhờ chuyển của ông Giao từ Sài Gòn. Cô không còn nhớ ai đã đem lá thư ấy về cho mình và bằng cách nào. Ông Giao viết:  “Hải Đường em! Tình hình này anh không thể nào về với em và gia đình được. Anh nóng lòng quá, không biết em và gia đình thế nào rồi. Em thưa lại với Ba và tìm mọi cách để vào đây với anh, rồi anh sẽ thu xếp. Đừng để chậm trễ, em nhé! Thời gian bây giờ chỉ tính từng giờ thôi. Nhớ là phải nhanh lên, anh nhớ mong em từng phút giây – Anh Giao.”
Cô đọc thư nhưng không nói lại cho Ba Mẹ biết. Lòng bình thản  không một chút âu lo, nghĩ ngợi dành cho ông ta. Trong lúc hỗn loạn này đâu có gì chi phối được tâm trí của cô. Sự sợ hãi chiếm hết đầu óc rồi còn đâu. Một gia đình với đứa trẻ nhỏ nhất mới chỉ ba tuổi nên mọi người không thể liều lĩnh băng rừng vượt biển ra đi. Cuối cùng cái thị trấn đáng ghét này vẫn là nơi cư ngụ.

Sau 30/4
Mọi người trong gia đình bắt tay vào dọn dẹp nhà cửa. Công việc thật nặng nề, tâm trạng chán chường. Ai cũng im lặng làm việc. Muốn dọn thế nào cũng được vì bây giờ cũng chẳng cần cho nhà cửa đàng hoàng, miễn sao có chỗ để ăn ngủ.
Hải Đường  ngơ ngác mỗi khi chiều về. Có căn nhà bị sụp đổ bên kia đường, cô hay qua ngồi thẫn thờ bên đống gạch vụn vỡ với hai hàng nước mắt. Cảnh vật điêu tàn quá! Người đã buồn nhưng cảnh còn buồn hơn khiến cô như chơi vơi, hụt hẫng trong những tháng ngày tiếp theo sau đó.  Khóc cho tuổi trẻ cô trôi qua mau như một giấc mơ. Tiếc thương cho tà áo trắng giờ nằm im lìm, lạnh lẽo trong góc tủ. Khóc cho bút vở tội nghiệp và khóc cho cuộc đời cô.
Hải Đường tiếc thương tuổi trẻ đã mất và những gì cô phải chịu đựng trong quãng thời gian đẹp nhất của một đời người. Từ tuổi mười lăm đã phải trải qua biết bao đau khổ, tâm hồn bị tổn thương mà lẽ ra cô xứng đáng được hưởng những gì tốt đẹp nhất trên đời này như bao cô gái khác. Đánh mất tình yêu của mình để đón nhận cuộc hôn nhân vô nghĩa và cuối cùng mất luôn thời áo trắng cặp vở.
Là một sĩ quan Tâm lý chiến nên ba của Hải Đường phải tập trung để học tập cải tạo. Trước khi đi ông nói với Hải Đường: “Bây giờ điều gì con muốn, con có thể làm được rồi. Nhưng hãy đợi Ba về rồi lấy chồng nghe con!”. Cô nhìn thấy giọt nước mắt của Ba trên bàn tay mình.

Quán cà phê được mở lại nhưng chỉ bán vào buổi tối. Hải Đường tiếp tục trông coi quán vì thời gian này mẹ cũng phải ra bươn chãi ngoài chợ đời để kiếm cái ăn cho gia đình.
Lúc này quán không còn xanh màu áo lính như xưa. Cô nấu chè bán thêm để phục vụ cho nhiều thành phần khách. Công việc rất vất vả vì  cô chỉ mới bắt đầu làm quen, tất cả hãy còn mới mẻ và lạ lẫm đối với cô. Quán cũng không còn tiếng nhạc dặt dìu với khung cảnh mờ ảo ánh đèn màu. Tất cả đã tắt lịm. Mọi thứ cứ như chưa hề có. Một sự trống vắng, một nỗi cô quạnh đến rợn người.
Sau một ngày cực nhọc vất vả, hằng đêm trước giấc ngủ cô phải tập đối diện với thực tại, nhưng không dễ dàng chút nào.
.
Tâm trạng Hải Đường dần ổn định sau một thời gian dài. Những chuyện đã xảy ra trước đây bắt đầu trở về lại. Những niềm vui và nỗi buồn xen lẫn với nhau. Nhớ được gì cứ nhớ. Thế nào cũng được. Dù sao thì mọi thứ xảy ra trước đây vẫn còn hơn bây giờ.
Thỉnh thoảng vắng khách, Hải Đường ngồi nhìn gốc cây bông giấy mà thẫn thờ. Cô nhớ anh. Thời tình yêu chớm nở ấy đã trôi qua hơn một năm rồi mà cô cứ ngỡ anh vẫn đang ngồi đó, lưng quay về phía mình. Nhớ những lá thư trao vội qua khung cửa sổ, nhớ nụ cười anh. Nhớ lắm, “Cậu bé” của cô.
Tháng bảy năm bảy lăm, Hải Đường nhận được thư ông Giao “ .. Anh không nhìn thấy trở ngại nào cả và nếu có thì cũng cố vượt qua cho bỏ hết những xui xẻo dĩ vãng. Anh đã chuẩn bị một tổ ấm cho tụi mình và sau ngày cưới em sẽ vào luôn với anh trong này. Anh nôn nóng lắm, cứ sợ tương lai khi đưa em vào thì thành phố này buồn hơn cũ nhiều, bây giờ thì vẫn đẹp?…”
Hải Đường viết thư trả lời mềm mỏng: “… Em xin lỗi, chưa được đâu anh, phải chờ Ba em đi học tập cải tạo về rồi tính…”.  Cô khéo léo trả lời như vậy để trì hoãn chuyện cưới xin, hi vọng sẽ tìm được cách thoát khỏi cuộc hôn nhân áp đặt này. Cô nghĩ thời thế đã thay đổi và mọi chuyện cũng sẽ thay đổi theo. Cái cớ hợp lý nhất bây giờ là cô muốn đám cưới phải có sự hiện diện của Ba, cô sẽ vin vào đó để kéo dài thời gian.

Nhưng thật ra Hải Đường đang chờ đợi một điều khác. Cô chờ anh!

Hải Đường không ngờ là ông Giao viết thư cho Mẹ mình : “.Thưa Mẹ, nhà cửa con đã chuẩn bị rồi, mọi thứ cho một tổ ấm con đã lo đầy đủ. Con xin Mẹ thuyết phục em cho con được tổ chức cưới…”.
.
Nhận được thư của ông Giao, mẹ Hải Đường như người giữa giòng nước gặp lại chiếc phao đã trôi đi trước đó. Trong hoàn cảnh bi đát như thế này mà ông ấy vẫn còn chung thuỷ với cô thì còn gì quý hơn, bà nghĩ vậy. Ở Sài gòn dù sao cũng khá hơn đây nhiều. Có sẵn nhà cửa cho cô rồi, vậy thì cần phải tiến hành chuyện cưới xin càng sớm càng tốt. Không cần thiết phải chờ Ba cô trở về. Hơn nữa, làm sao có thể chờ được khi không thể biết ngày về. Năm năm, mười năm.. không lẽ cứ chờ hoài vậy sao? Lại thúc hối, dỗ dành để cho họ cưới. Hải Đường nhất định không bằng lòng, cứ khăng khăng phải chờ Ba về vì chỉ có cái cớ đó thì ông ta mới không cưới được cô.
Hải Đường  còn hai lý do để từ chối việc cưới xin vào lúc này. Đó là trước khi đi cải tạo Ba đã dặn dò rằng chờ Ba về. Thứ hai là cô muốn chờ đợi anh.

Mỗi ngày Hải Đường đều mong ngóng thư của bạn bè để được lịm đi trong buồn bã và tiếc nhớ. Đọc những lá thư Hải Đường lại càng tủi thân hơn. Mọi người vẫn còn cắp sách đến trường, riêng cô không được cái diễm phúc đó. Bạn viết: “… Nhớ cái thuở tụi mình xa lắc xa lơ mà buồn chán chê mi nợ! – Đừng có sợ tụi ta quên mi, vào lớp nhắc, đi chơi nhắc luôn, chẳng còn dịp nào để nghe mi hát nữa. Hải Đường ơi! muốn ứa nước mắt khóc thuở tụi mình. Nhớ không cái hôm chàng si tình đến tận nhà tao để tìm mi. Nhìn quanh, không có chỗ nấp mi chui đại dưới bàn học để trốn? Nhìn mi mặt mày tái xanh cả bọn không nhịn được cười. Hình như đó là lần cuối mình cười nhiều nhất Hải Đường hở?…”
Và còn một nơi sâu thẳm trong tim, cô nén chặt nỗi đau khi tự hỏi sao anh không viết cho cô một dòng nào ? Sau cuộc chiến, mọi chuyện đã thay đổi sao anh không trở lại nơi đây một lần? Đâu còn trở ngại gì nữa để được tìm đến nhau. Phải chi có anh bên cạnh cô lúc này thì mọi chuyện đơn giản hơn nhiều. Hải Đường  nghĩ như vậy và cảm thấy như bị anh bỏ rơi trong lúc này. Cô vẫn còn yêu anh nhiều lắm. Nhớ anh biết chừng nào!
Một hôm đang ngồi bán hàng trong nhà thì có người đến trao cho Hải Đường một lá thư. Bì thư tự làm thật đơn giản, nhỏ và xinh xắn hơn. Giấy xếp bì thư là loại giấy cứng, lấy ra từ một tập hồ sơ nào đó có in những sọc ngang. Ngoài bì thư ghi người nhận : Hải Đường, quán cà phê Hải Đường. Thị trấn… Cô nhận ra ngay nét chữ của anh. Trời ơi! Hải Đường mừng muốn bật khóc ngay giữa quán.
Từ từ, cô dùng kéo cẩn thận cắt bì thư ra. Bên trong có hai lá thư. Hải Đường mở một lá ra đọc trước.
“ Kim Anh thân mến!
… Có gì vui sau cuộc chiến không..? Vẫn còn đến trường cùng bạn bè hay đã nghỉ học rồi. Ta nhớ những ngày cùng đi học với bạn bè mà buồn quá. Nhớ mọi người..”
…

Hải Đường giận dỗi xé ngay bức thư không thương tiếc. Định không đọc tiếp lá thư thứ hai nữa. Tim cô hồi hộp không biết lá thư này có phải gởi cho mình không hay là cho người bạn nào đó nhờ cô chuyển giúp. Vừa giận dỗi nhưng cũng vì tò mò, Hải Đường mở ra đọc.

“ Hải Đường  thân mến!
Những ngày mưa nơi thành phố của ta buồn hiu hắt. Hải Đường bây giờ thế nào rồi. Vẫn còn ngày ngày cắp sách đến trường cùng bạn bè đó chứ? Ta nghĩ Hải Đường bây giờ đang yên vui chuyện chồng con..
Nhờ chuyển thư cho Kim Anh nhé.”

Trời ơi! Hải Đường không thể tin được là anh viết cho cô những giòng chữ quá đơn giản như vậy. Còn tệ hơn viết cho một người bạn. Cô giận anh. Cô ghét anh.
Đêm đó Hải Đường nằm úp mặt vào gối khóc như một đứa trẻ con. Không lẽ anh quên tình yêu của họ rồi sao? Hơn hai năm chờ đợi, trông ngóng để rồi cô nhận được những giòng chữ vô hồn của anh. Anh phải hình dung được cuộc sống của cô bây giờ tệ hại như thế nào chứ. Không biết anh còn một chút tình cảm nào không mà lại gởi cho cô lá thư như vậy. Điều xấu xa nhất của anh là đã đùa cợt cô bằng cách gởi hai lá thư chung với nhau. Lại còn nhờ chuyển lá thư ấy cho cô gái ấy.
Còn gì đau đớn hơn khi đối diện với sự thật là anh đã quên cô và đùa cợt với tình yêu của cô dành cho anh từ hơn hai năm nay. Kim Anh chính là cô nữ sinh học sau Hải Đường hai lớp.
Hải Đường bật hộp quẹt, tần ngần một lúc rồi tắt đi. Định đốt bỏ lá thư anh gởi nhưng rồi cuối cùng cũng không đành. Cô còn giữ mãi cho đến hôm nay.
Cứ ngỡ mọi chuyện qua đi và Hải Đường sẽ quên lá thư ấy. Nhưng không, một tháng sau anh gởi cho cô lần nữa.

“ Hải Đường thân mến ơi!
Mưa rả rich. Có khi mưa cuồng nộ. Trong rừng núi này không có tiếng côn trùng kêu. Chỉ có tiếng mưa trên mái lá và những cây cao vút ầm ào đổ xuống.
Ta không còn ở thành phố nữa rồi. Bây giờ núi rừng là không gian ta phải yêu mến. Cái lạnh cắt da ta chưa bao giờ biết trước đây khiến ta co ro như con mèo ốm. Hải Đường chẳng hiểu vì sao đâu. Không hình dung nỗi ta bây giờ như thế nào đâu.Ta nhớ tất cả mọi thứ trên đời và ta thèm được sống như một con người đàng hoàng.
Ta cũng nhớ Hải Đường  và mọi người biết bao!
…
Hãy chuyển dùm ta đến Kim Anh lá thư này nhé”

Lần này thật sự là quá sức chịu đựng của Hải Đường rồi. Tại sao không gởi trực tiếp mà phải bắt cô chuyển lá thư ấy cho người ta. Anh đùa cợt đến vậy sao? Hai năm  tính từ ngày anh ra đi cho đến nay cô mong ngóng tin anh, không biết anh lưu lạc về đâu, làm gì, cuộc sống anh có được bình yên hay không? Vậy mà cuối cùng anh lại đối xử như vậy. Thà rằng anh đừng gởi cho cô hai lá thư ấy. Cho cô giữ mãi hình ảnh đẹp đẽ về anh và kỷ niệm một thời yêu nhau có lẽ tốt hơn không?
Đôi mắt Hải Đường ráo hoảnh. Nước mắt không còn để khóc được nữa. Cô cay đắng xếp lại lá thư một cách cẩn thận, cất vào ngăn tủ. Hai lá thư được  nhét sâu dưới chồng sách vở. Chất đầy lên trên những gì có thể được.
Hải Đường quyết định quên và chôn sâu mối tình đầu. Đoạn tuyệt mãi mãi tình yêu dại khờ của mình.

Hải Đường làm quen với việc buôn bán. Mẹ cô lúc này tháo vát hơn bằng cách đi buôn chuyến từ SàiGòn về.
Là chị gái lớn trong nhà nên Hải Đường phải chăm sóc, cơm nước cho các em, vừa buôn bán ngoài chợ. Cô bán hàng thực phẩm hải sản khô. Từ sáng sớm chị em cô đẩy chiếc xe cọc cạch chở hàng ra chợ nhưng khi mấy đứa em đi học, cô phải gồng gánh trên đôi vai. Đoạn đường từ nhà  đến chợ khoảng vài trăm mét thôi nhưng với cô nó dài thăm thẳm. Đôi chân rã rời và lòng đau lắm khi phải đi qua đoạn đường này. Đoạn đường ngắn thân yêu, quen thuộc từng viên sỏi, hàng cây, vệ cỏ. Từng căn nhà lùi lại đằng sau mỗi bước chân. Đoạn đường  trước đây với áo dài, cặp vở Hải Đường đã qua lại nhưng bây giờ là quang gánh trên vai. Đôi vai gầy ngày trước có người ví như cánh vạc trong nhạc Trịnh nay oằn xuống dưới sức nặng của số phận. Cánh vạc ngày đó tả tơi rồi.
Hải Đường hiền lành, nhút nhát, ít nói nên ra chợ một thời gian cô bị người đời đánh bật không thương tiếc. Người ta giành giật từng miếng ăn với nhau, còn cô chỉ biết đứng nhìn.
Mẹ gom góp mua được miếng rẫy. Ngày ngày theo anh trai lội qua con suối nhỏ để trồng khoai, sắn, nuôi heo. Hải Đường trở thành nông dân một cách bất đắc dĩ. Cuốc xẻng gì cũng biết sử dụng sau vài tháng nắng mưa.
Lây lất rồi cũng qua năm. Bạn bè bây giờ đã giã từ áo trắng hết rồi. Bọn con gái có đứa học sư phạm, có đứa về nhà bươn chãi với cuộc sống khó khăn. Hải Đường buộc phải tham gia vào đoàn thể thanh niên. Đêm đêm ra sinh hoạt chung với những thanh niên nam nữ trong xã. Dù không quen với đám đông nhưng không thể trốn tránh được. Thanh niên gồm đủ thành phần nên không phù hợp lắm với cách sống nhẹ nhàng, âm thầm của cô nhưng biết làm sao hơn.

Một thời gian sau Hải Đường được đề nghị tham gia văn nghệ ở xã. Như vậy cũng tốt hơn trước nhiều. Ít ra cũng còn có chút niềm vui.
Người phụ trách Đội trưởng văn nghệ là anh Thọ. Mẹ  không muốn con gái mình tham gia nhưng cũng phải miễn cưỡng sau nhiều lần anh đến thuyết phục. Làm sao mẹ có thể chống đối lại chính quyền được.
Anh Thọ là một thanh niên trí thức, học Đại Học Sư Phạm ở Sài Gòn năm cuối cùng. Sau 30/4, vì hoàn cảnh gia đình, Ba anh đau nặng không ai chăm sóc nên phải bỏ học trở về. Trong số thanh niên còn ở lại lúc ấy có lẽ anh là người nổi bật nhất. Anh nói chuyện dí dỏm, thông minh. Ở Sài gòn trọ học nhiều năm nên phong cách của anh rất khác những thanh niên ở đây.
Một hôm, sau buổi tập văn nghệ trở về, anh đi bên Hải Đường nhỏ nhẹ:
– Sáng mai anh sẽ đến nhà tập riêng cho em để chuẩn bị tiết mục đơn ca.
– Dạ…
Không hiểu sao lúc này anh trở nên rụt rè:
– Anh biết  Hải Đường từ ngày anh còn học ở Sài gòn. Mỗi lần về nghỉ hè, thỉnh thoảng có lên quán uống cà phê. Lúc ngồi dưới ánh đèn màu em đẹp lắm!
…
– Tối mai anh lại đến đón Hải Đường đi tập văn nghệ nhé!
Cô ngại ngùng:
– Cám ơn anh. Em đi một mình cũng được. Anh đừng đón, không tiện.
Thỉnh thoảng anh tặng cho Hải Đường một vài món quà đầy ý nghĩa. Anh quan tâm đặc biệt đến cô. Về công việc, sức khỏe và cả những buồn vui trong cuộc sống.
Xứ sở này quá điêu tàn. Con người ở đây cũng vậy. Những gia đình khá giả ra đi rất nhiều. Người ở tầng lớp trên trước đó không còn lại bao nhiêu. Họ ra đi để tìm một cuộc sống khá hơn, văn minh hơn nên thời gian này ở đây rất buồn, không còn náo nhiệt như trước nữa.
Anh Thọ thường gần gũi, an ủi những lúc Hải Đường buồn phiền nên cô cũng có chút tình cảm và tôn trọng anh như người anh trai của mình. Cô rất quý mến con người học thức này nhưng vẫn luôn giữ một khoảng cách nhất định.
Trong khi bao nhiêu người tìm cách ra đi thì anh lại từ Sài Gòn ngược về đây. Đôi  khi cô nghĩ về anh như một con người kỳ lạ. Một con người có trình độ đại học, ở Sài Gòn nhiều năm sao lại có thể quay về ở nơi hiu hắt này. Anh có thể  làm việc trong đó, sẽ có điều kiện để anh tiến thân hơn.  Hải Đường khâm phục sự dũng cảm của anh. Dưới suy nghĩ của cô không ai có thể hơn anh lúc này.
…
Sau khi nhận hai lá thư cuối của mối tình đầu, Hải Đường hụt hẫng, buồn tủi thời gian dài nhưng rồi cũng cố quên đi để sống bình thản. Điều đó rất khó nhưng cô quyết tâm sẽ làm được. Cố gắng hòa nhập vào cuộc sống mới, tham gia sinh hoạt thanh niên, văn nghệ để cố tìm quên.
Thời gian dần trôi. Cuối cùng rồi cũng quên được mối tình cổ tích. Hải Đường bắt đầu  làm lại cuộc đời mình.
.
.
Qua năm 1976, đội văn nghệ  ráo riết luyện tập để đón mừng Xuân Bính Thìn.  Mẹ không muốn cho Hải Đường tham gia nữa vì sợ cô thoát khỏi sự kiểm soát của Mẹ. Anh Thọ đã đến nhà thuyết phục  cho Mẹ hiểu vai trò của người thanh niên trong chế độ mới, phải có đoàn thể chứ không tách rời ra được. Anh khuyên Mẹ nên để cho cô được tham gia vì điều đó sẽ tác động tốt đến việc học tập cải tạo của Ba cô. Không còn cách nào khác nên bà phải đồng ý. Hải Đường rất mừng vì nếu cứ ở nhà hoài sẽ làm cho con người cô héo khô hơn. Hải Đường muốn quên đi mọi chuyện đã qua, quên thời đi học tung tăng cùng bạn bè, quên đi trường lớp, quên đi tất cả vì nếu càng nhớ càng thêm đau khổ mà thôi. Nhất là mối tình đầu đời chưa chết hẳn, cứ gặm nhấm tâm hồn yếu đuối tội nghiệp của cô. Vì vậy đi tập văn nghệ hằng đêm là sự an ủi cho cô được thanh thản hơn.
Anh Thọ luôn nổi bật giữa đám đông. Mỗi lần sinh hoạt thanh niên, anh thu hút mọi người với lối nói chuyện dí dỏm, lưu loát và hay cười của anh. Mọi người ngưỡng mộ, khâm phục vì anh đàn, hát rất hay. Càng ngày anh càng tỏ ra quan tâm, gần gũi Hải Đường hơn. Anh động viên, an ủi cho cô vơi đi buồn phiền và cô rất cảm động vì những điều đó.
Anh chính là người được Hải Đuòng dành tình cảm nhiều nhất lúc đó. Không phải tổ ấm gia đình mà chính là anh vực cô dậy để hòa nhập với cuộc sống này. Cô biết anh yêu mình rất nhiều và mong được đáp lại.

Anh Thọ hay tìm cách đến gần Hải Đường. Muốn chứng tỏ cho mọi người hiểu rằng anh yêu cô, theo đuổi cô. Thái độ của Hải Đường lúc ấy rất chừng mực trong quan hệ với anh. Những lá thư tỏ tình của anh trao vội vào tay cô khi vắng người thực ra không làm cho Hải Đường xúc động. Lời trong thư không bay bổng, hoa mỹ. Anh nói về tình yêu bằng lời lẽ chân thật nhưng chưa làm trái tim cô rung động được. Chưa trả lời đồng ý yêu anh, không phải vì không có cảm tình với anh nhưng sự thật cô chưa thể đón nhận nó. Hải Đường suy nghĩ rất nhiều về vấn đề này bởi vì sợ những gì sắp đến sẽ xảy ra. Đến với anh, cuộc đời sau này của anh sẽ ra sao? Hải Đường là con của một sĩ quan chế độ cũ, còn anh là một cán bộ làm việc ở xã ( do lý lịch bản thân và gia đình” trong sạch “), liệu điều đó có đem lại một tương lai tốt đẹp cho anh? Cô suy nghĩ rất nhiều vì không có cách lựa chọn hoàn hảo nào.
Còn một rắc rối lớn nữa là làm sao thoát khỏi lễ giáo gia đình khi Hải Đường đã nhận lời hứa hôn với một người khác và Mẹ có đồng ý để cô lấy anh Thọ không? Bao nhiêu câu hỏi cứ xoay trong đầu .
Nhưng sâu thẳm chính là Hải Đường chưa thể quên đi mối tình đầu.
Mẹ không thể cấm Hải Đường đi sinh hoạt văn nghệ dù rất ghét điều ấy. Cô thì ngược lại. Cứ lợi dụng việc sinh hoạt đó để tìm cách thoát ra khỏi nhà, thoát khỏi ánh mắt Mẹ. Cuối cùng rồi Mẹ cũng phát hiện chuyện  anh Thọ theo đuổi cô nên giao cho Hồng, cô em gái lúc đó mới mười hai tuổi giám sát chặt chẽ. Đi đâu, làm gì cũng có cặp mắt của Hồng dõi theo. Điều ấy khiến Hải Đường bị ức chế rất nhiều. Sao Mẹ không tha cho  cô con gái yếu đuối, tội nghiệp của Mẹ. Sao Mẹ không cho cô được làm một đứa con bình thường như bao người con gái khác để  được chút thời gian thanh thản trong tâm hồn? Sao Mẹ nỡ trói buộc cuộc đời cô từ khi chưa kịp lớn cho đến bây giờ? Hải Đường tủi thân cho số kiếp của mình. Cuộc sống đã đổi thay rồi nhưng cô vẫn bị trói chặt.

NGUYỄN THỊ NGỌC LAN