2. Đêm hoang vu

Đêm không đen, đêm chỉ như mực tàu pha loãng và đêm nhẹ hẫng trong khi núi như nẩy vù cao hơn với những sống lưng gai sắc. Và oằn ẹo. Và kèn cựa. Và gầm rống như những con rồng đen đi tìm con khác giống. Núi xoạc cẳng xoạc chân hết sức hỗn độn sau những cơn động tình bải hoải.
Người tù thức dậy bởi sự huyên náo ầm ĩ tuy không trời long đất lở nhưng rền rĩ vang động tận tim óc. Trước mặt. Sau lưng. Bên trái. Bên phải. Núi và núi. Núi đứng nghênh ngang, núi ngồi chồm hỗm, núi nằm lõa thể, cùng ngóc cổ lên, chụm đầu lại để nhìn cho rõ cái sinh linh bé nhỏ là người tù đang ngơ ngác tự hỏi mình đang ở đâu, trên mặt đất hay dưới địa phủ.
Ý nghĩ đầu tiên buồn bã lướt qua đầu óc anh, vẫn là tù ngục, mặc dù nơi đây khác xa với cái ngục đá mà anh đã từng bị giam giữ. Anh thấy mình bị úp chụp bởi một chiếc lồng, tuy rộng lớn nhưng thực ra, còn đáng sợ hơn cái nhà ngục với tường cao hào sâu. Bởi ở đó, cái hy vọng vượt ngục cho dù bị tạt nước vẫn cứ âm ỉ như tro nóng và vẫn có thể bùng cháy thành ngọn lửa. Còn ở đây, làm sao anh thắp được chút lửa mong manh, trong khi núi non kheo khu cứ như lớn thêm từng phút từng giờ và mặt đất thì cứ tụt xuống sâu hun hút.
Anh buồn rầu nhìn lên đêm cao. Anh chỉ còn mỗi cách nhìn lên đêm cao, với bầu trời bị quây kín bởi núi đá như dưới lòng giếng sâu nhìn lên, ở đó hãy còn vài ánh sao yếu ớt, mệt mỏi đờ đẫn như mắt cá ươn. Anh mơ hồ nghe đêm tối vẫn dâng lên, dâng lên không ngớt như mặt biển tự bơm mình căng phồng, căng mãi cho đến khi nuốt cả các vì sao. Anh cảm giác như mình đang ngồi trên đầu một ngọn sóng và khi anh nhắm mắt lại cái cảm giác ấy càng rõ rệt hơn, đến nỗi có lúc anh tưởng như mình được nâng lên, đong đưa, chỉ một chút xíu nữa thôi là vượt qua những đỉnh cao, thoát khỏi cái ngục tù không một ai thèm canh giữ.
Anh ứa nước mắt tự hỏi tại sao mình lại có thể điêu linh và đơn độc như thế này. Anh quay quắt gần như phẫn nộ. Anh thôi nhìn lên đêm cao. Anh nhìn thẳng trước mặt và anh cảm thấy đau nhói trong tim như thể anh vừa bị ném vào vách núi, một cây gươm đá chờ sẵn đã xuyên thủng ngực anh.
Hụt chân từ ảo tưởng, anh rơi tòm xuống vũng lầy thực tại, anh rợn người khi nhận ra rằng cái cõi miền tịch liêu không xúc cảm này chính là nhà mồ của anh, một nhà mồ trống hoác giống như miệng con khủng long chẳng biết đến bao giờ mới ngậm lại. Chính giữa cái lòng chảo này, anh sẽ chết như đá tự đập vỡ mình ra sau khi đã để cho mặt trời nung chín. Và đó là số phận anh, một số phận nghiệt ngã, chính anh phải đày đọa anh, chính anh vừa là kẻ tội đồ mà cũng vừa sai dịch.
Và còn nữa, cái xác mà người ta đè anh xuống để buộc ngửa trên lưng, một cái xác xa lạ từ nay dính chặt vào anh như một cái bướu, tệ hơn, như một người em song sinh đã chết tự bao giờ. Anh cầm lấy một bàn tay căng bóng như chuối ngự đang thòng xuống bên hông. Anh bóp nhẹ, nghe mềm mềm, nhão nhão và anh hiểu rằng thịt đã chua, da đã bục, sắp vỡ ra hôi thối tanh tưởi đến buồn nôn. Và anh là một phu đòn, chỉ duy nhất một mình anh, nhọc nhằn đưa xác chết đi an táng trong cái huyệt mộ lớn rộng lộ thiên này.
Cái xác của ai đó trên mình tôi, núi đá trước mặt sau lưng tôi, mặt trời phun lửa đốt cháy tôi, những cực hình lạ lùng này vì sao tôi phải chịu? Và tôi phải chịu đựng đến khi nào? Anh nghe lạnh và một nỗi ngao ngán trộn lẫn hờn căm khiến anh gục xuống.
Một lần nữa, anh nghĩ tới cách kết thúc đời mình bằng cách đập đầu vào đá. Chỉ một cái húc mạnh, người anh sẽ cong lên, sẽ vỡ ra như đá vỡ. Và như thế, tất cả đều chưng hửng vô duyên.
Xác chết, núi đá, mặt đất và mặt trời đều chẳng là gì nữa cả. Một khi anh đã vỡ toang thì còn hành hạ anh thế nào được nữa.
Tự sát
Như thổi tắt một ngọn đèn
Như ngắt cụt một mầm cây mới nhú.
Tự sát là cách thế chiến đấu tiêu cực với chính số phận mình và trước khi để cho xác thân vỡ tan, mình vẫn có thể tự hào rằng, chính mình, không một ai khác ngoài mình, đã nuôi sống nâng niu thì cũng chính mình ra tay hủy diệt. Đó là cách làm chủ số phận mình một cách dũng cảm.
Tự sát, xem ra chóng vánh và dễ chịu quá đi, nhưng anh lại mơ hồ nghe ra có điều gì không ổn.
Điều gì vậy?
Hy vọng được cứu thoát chăng?
Ai mà đến được nơi này. Mà cho dù đến được liệu có thể đem anh ra khỏi cái vực sâu hun hút này chăng?
Vậy thì điều gì?
Anh không biết được, nhưng anh nghe đau xót tận tim óc mình, khi ý nghĩ tự sát thoáng qua lóe sáng như một đường gươm. Dường như từ thẳm sâu của tuyệt vọng, anh vẫn còn yêu thân xác mình và anh không muốn xác thân cùng ý chí lại hủy diệt nhau như một cuộc tương tàn. Vả lại, tự sát dù nhìn ở góc cạnh nào cũng là một cuộc đầu hàng và như thế là nghịch lý ngay cả với chính lòng can đảm. Một cuộc đầu hàng quá sớm hay là một sự hờn dỗi số phận cũng thế, cả hai đều bi thảm.
Anh lắng nghe từng nhịp đập hãy còn bồng bột của trái tim thơ trẻ trong lồng ngực ấm áp, tiếng dội ấm và trong, ngân nga như tiếng nhạc ngựa reo vui trong buổi chiều cuối năm và anh hiểu ra rằng anh đang sống, phải sống, mặc dù kể từ lúc này, sống được coi như một sự chịu đựng kiên khổ trước những nhục nhằn xô đẩy của cuộc hành hình.
Anh lại trông lên bầu trời, cố tìm cánh đồng sao quen thuộc của tuổi ấu thơ, và mặc dù, tất cả đã bị đảo lộn, mọi tên tuổi đã bị xóa mờ, những ngôi sao hiền từ vẫn còn đó, trái tim xinh đẹp và rực rỡ của của chúng vẫn đập dịu dàng như đang hòa âm, tất cả vẫn đang cất tiếng hát bằng một thứ ngôn ngữ diệu kỳ trong tiết điệu hết sức ngọt ngào, chỉ để riêng cho trái tim thơ ngây và đơn độc của anh hiểu. Chỉ riêng anh trong đêm nay thôi và anh cảm thấy yên bình tin tưởng như đứa bé đi lạc vừa tìm được mẹ.
Anh gối đầu vào lòng đêm, lắng nghe khúc hát mênh mông của đêm tối, của các vì sao và tự để cho mình chìm dần vào cõi dịu êm của giấc ngủ. Trong khi đó, những vị thần bay lượn trên cao, chiếc áo choàng dài và đẹp vướng phải những ngọn mác bằng đá, đã phải dừng lại. Nhìn xuống vực sâu, các vị thần ngạc nhiên sao lại có một cậu nhỏ nào lại đi lạc vào nơi khốn khó như thế này. Các vị đều ngậm ngùi, vì tự họ cũng hiểu rất rõ rằng, chẳng thể giúp được gì cho cậu. Các vị thần lại bay đi bỏ lại đêm tối sâu và rỗng như chẳng phải là đêm, mà là một ngày ở một cõi trời nào đó đang bị phủ kín bởi mây đen của ác mộng.

3. Dòng suối của ấu thời

Người tù thấy mình đang trên đường trở về nhà. Anh vui mừng nhìn những hàng cây cao lớn đang thân ái tỏa bóng mát suốt con đường anh đi. Anh thăm hỏi những bông hoa mới nở như những người bạn hiền. Đã có lúc anh muốn nằm xuống để hôn lên mặt đất nâu như hôn lên thịt da mát thơm của người yêu dấu. Anh đi một mình, nhưng anh lại cảm thấy như con đường quá chật. Anh có cảm giác phải chen dù rất nhẹ, để bước tới. Tại vì lòng anh hay tại vì cây cỏ cũng muốn theo anh về nhà? Anh nghe tiếng chim ca trên đầu mình và anh hiểu chúng cũng đang thân ái chúc mừng anh. Tiếng nước chảy mông lung đâu đó, tiếng của một con sông hiền hay tiếng của một dòng suối trẻ, làm anh nhớ tới ngọn đồi ở quê nhà với những dây leo dài như tóc. Anh cố bước nhanh hơn. Cây cỏ cũng hiểu được lòng anh nên đã mở rộng vòng tay để anh đi dễ dàng.
Ngôi nhà giống như một tổ chim nghèo nàn của lũ chim sẻ, nằm quạnh hiu ở lưng chừng một ngọn đồi ngập tràn những cỏ phấn hồng, đơn độc như tận cùng trái đất bé xíu và cũng đựng trong bầu trời xíu bé, những cây thông hắt hiu đứng thưa thớt dãi dầu như các bức tượng cổ buồn và phấn thông vàng vẫn bay đìu hiu trong hơi thở của người và thú
ngôi nhà thường khi rung rinh trong những cơn gió mạnh giống như một trái tim đang múa nhảy
ngôi nhà và những bậc đá xanh dẫn xuống con suối thanh tịnh và mặt đất ẩm ướt đầy mùi thơm của lá khô và nhựa cây
và những triền cỏ mênh mông trong tiết lập thu vàng rực
và những buổi sáng đầy sương mù lạnh, những buổi trưa nắng đổ lưa thưa
và dòng nước rù rì chảy qua những kè đá nhỏ
ở đó tôi đã thân thiết biết chừng nào
tôi mất mẹ
nhưng ngôi nhà đã là mẹ của tôi
ngọn đồi, mặt đất và dòng suối là cô dì chú bác tôi
tôi đã được thương yêu chở che từ tấm bé
tôi đã được ôm choàng dịu nhẹ bởi bầu trời sạch mát và bao dung
tôi muốn được sống thêm một ngày với lũ cỏ cây hiền hậu, được nhìn khói thổi cơm chiều bay lên, được nghe tiếng cãi nhau của nhái ếch, tiếng gáy so tài thiết tha của lũ dế
tôi đang trên đường về
xin cho tôi bước tới gần hơn
xin cho ngôi nhà được ôm lấy tôi một lần nữa
và cũng xin cỏ cây lân tuất lại được ôm tôi
xin được áp môi lên mặt đất sau cơn mưa
xin được phanh ngực ra đón làn gió rộng
chỉ một lần nữa thôi mà
tôi sẽ không nài nỉ kêu xin một điều gì khác
tôi sẽ lặng im và chết như hoa
rụng
Tôi đang nghe cơn gió dịu ngọt gọi tên tôi
tôi cũng đang nghe con suối gọi tên tôi
và ngay cả cỏ cây sỏi đá cũng không ngớt gọi tên tôi
ở đó, không phải ở đây
ở đó, bao giờ mặt trời cũng mọc lên như một người hàng xóm ân cần và tốt bụng, lúc nào cũng hỏi thăm hay chào nhau bằng những tia nhìn ấm áp và khi tam biệt cũng không quên để lại một ít bụi vàng
Tôi trông thấy cây cầu nhỏ quen thuộc uốn cong như hình mống trời, cái màu nâu đậm đà của nó vẫn in lên trong trí tôi, như hình ảnh yêu kiều của nó thường khi vẫn in lên nền trời, trong những hoàng hôn thanh tịnh
và làm sao mà chân tôi không run cho được, tôi hãy còn run như lúc nhỏ một mình đi qua trên mình nó, những khe hở cho tôi thấy dòng sông sâu thẳm bên dưới đang ngửa mặt trông lên cười khúc khích, cười mãi cho đến khi tôi vững chải bước đi trên đường, cũng hãy còn nghe tiếng cười ngân vang
tôi sẽ dừng lại ở cây cầu đó trong ít lâu bởi vì tôi đã từng thân thiết với nó cũng như nó đã từng thiết thân với dòng sông
tôi đã từng đứng trên mình nó như con chim sáo đứng trên lưng trâu nhìn về phía quê nhà mát tươi màu xanh dịu và thường khi tôi trông thấy khuôn mặt mình nằm giữa lòng sông sáng lên như một tảng đá
tôi cũng thường ngâm mình trong lòng nước ấm áp lắng nghe thân thể mình được vuốt ve tinh nghịch và âu yếm
tôi muốn được uống một ngụm nước mát từ lòng nó
tôi muốn uống nhiều ngụm
tôi muốn uống
cả một con sông đầy
Tôi sắp gặp lại những người tôi mến yêu, khi tôi đi vòng ngọn đồi từ tây sang đông để về nhà, tôi tưởng chừng như nghe thấy họ đang tươi cười vui vẻ gọi tôi, buộc chân tôi dừng lại cho họ vừa thăm hỏi vừa nhìn xem tôi đã cao lớn đến nhường nào, xem tôi xinh đẹp đến nhường bao sau những ngày xa cách, tôi cũng trông thấy những đôi mắt dịu dàng và nụ cười dịu êm của các thiếu nữ trong khu vườn hay trên sân nhà của họ
nhưng tôi sẽ bước nhanh qua khỏi xóm giềng lân tuất để chạy bay lên ngọn đồi tròn trịa nhỏ nhắn dễ thương
như trái vú trù mật của vợ tôi
tôi sẽ gặp nàng
lạy trời
cho tôi còn được gặp nàng
lạy trời
đừng xui khiến cho nàng phải đi đâu đó, chẳng hạn, như đi hỏi thăm tin tức về tôi rồi tuyệt vọng ngồi khóc đến nỗi lạc mất đường về
xin cho nàng hãy còn đứng trước sân với ngực phập phồng và ngã xuống đúng lúc đôi tay tôi kịp đưa ra nâng đỡ tấm thân mỏng mảnh
xin cho tôi được hôn nàng, một lần hôn cuối cùng san sẻ hết cả máu tim của tôi và nàng
em thân yêu
chắc em đã khóc rất nhiều kể từ ngày tôi bị bắt đi như thể đời sống của chúng ta bỗng dưng đã bị đánh cướp
em hãy mở mắt em ra như lá cây non hé mở trong đêm, xin hãy nhìn tôi, em nhỏ xíu và dịu dàng, em mênh mông và cao diệu, em hãy còn nhìn thấy tôi trở về may mắn còn hơn phép lạ, em hãy cười bằng tất cả niềm đau của những ngày héo úa, như lúa non khát nước gặp cơn mưa rào, hãy bừng sống mãnh liệt một lần trong đời, hãy hôn nhau bằng cái hôn của cả trăm năm, hãy nói với nhau một lời dài tới tận cõi chết
và sau đó
xin dâng tặng hết thảy cho đất trời
chúng ta không than khóc, không van xin, không nguyện cầu và mơ ước một điều gì nữa
chúng ta trở lại làm những đứa trẻ và chết như là lên đường về thăm quê ngoại
Tôi đã bước tới chân cầu
nhưng sao bỗng dưng tôi cảm thấy cây cầu cựa mình rồi vươn cao lên như sắp đụng trời
và điều gì vậy?
tôi nghe nhói giữa tim và tiếng kêu bi thống ở miệng tôi trào ra cùng máu ứa
tôi
rơi xuống
tôi thấy mình
đang rơi
xuống
tôi thấy mình
đang rơi mạnh mẽ
và cây cỏ vụt bay lên như một bầy chim hoảng hốt
và dòng sông bỗng cạn khô
và ngọn đồi dịu êm vụt đỏ chói như một trái tim đẫm máu khổng lồ
tôi
đang rơi xuống
một đáy vực
tôi đang nặng nề với một xác chết hôi thối ở trên lưng
và trên cao kia những vì sao hiếm hoi cũng đang lặn mất
tôi chỏng chơ nằm giữa mặt đất khê nồng
Tôi hiểu là chẳng còn gì
tôi hiểu tất cả bây giờ đã đành là nỗi hụt hơi
tôi mỏi mệt chờ mặt trời chổi dậy như chờ một khuôn mặt của phán quan.

KHUẤT ĐẨU